There was once a poor Prince, who had a kingdom. His kingdom was very small, but still quite large enough to marry upon; and he wished to marry.
It was certainly rather cool of him to say to the Emperor's daughter, "Will you have me?" But so he did; for his name was renowned far and wide; and there were a hundred princesses who would have answered, "Yes!" and "Thank you kindly." We shall see what this princess said.
Listen!
It happened that where the Prince's father lay buried, there grew a rose tree--a most beautiful rose tree, which blossomed only once in every five years, and even then bore only one flower, but that was a rose! It smelt so sweet that all cares and sorrows were forgotten by him who inhaled its fragrance.
And furthermore, the Prince had a nightingale, who could sing in such a manner that it seemed as though all sweet melodies dwelt in her little throat. So the Princess was to have the rose, and the nightingale; and they were accordingly put into large silver caskets, and sent to her.
The Emperor had them brought into a large hall, where the Princess was playing at "Visiting," with the ladies of the court; and when she saw the caskets with the presents, she clapped her hands for joy.
"Ah, if it were but a little pussy-cat!" said she; but the rose tree, with its beautiful rose came to view.
"Oh, how prettily it is made!" said all the court ladies.
"It is more than pretty," said the Emperor, "it is charming!"
But the Princess touched it, and was almost ready to cry.
"Fie, papa!" said she. "It is not made at all, it is natural!"
"Let us see what is in the other casket, before we get into a bad humor," said the Emperor. So the nightingale came forth and sang so delightfully that at first no one could say anything ill-humored of her.
"Superbe! Charmant!" exclaimed the ladies; for they all used to chatter French, each one worse than her neighbor.
"How much the bird reminds me of the musical box that belonged to our blessed Empress," said an old knight. "Oh yes! These are the same tones, the same execution."
"Yes! yes!" said the Emperor, and he wept like a child at the remembrance.
"I will still hope that it is not a real bird," said the Princess.
"Yes, it is a real bird," said those who had brought it. "Well then let the bird fly," said the Princess; and she positively refused to see the Prince.
However, he was not to be discouraged; he daubed his face over brown and black; pulled his cap over his ears, and knocked at the door.
"Good day to my lord, the Emperor!" said he. "Can I have employment at the palace?"
"Why, yes," said the Emperor. "I want some one to take care of the pigs, for we have a great many of them."
So the Prince was appointed "Imperial Swineherd." He had a dirty little room close by the pigsty; and there he sat the whole day, and worked. By the evening he had made a pretty little kitchen-pot. Little bells were hung all round it; and when the pot was boiling, these bells tinkled in the most charming manner, and played the old melody,
"Ach! du lieber Augustin,
Alles ist weg, weg, weg!"*
Alles ist weg, weg, weg!"*
* "Ah! dear Augustine!
All is gone, gone, gone!"
All is gone, gone, gone!"
But what was still more curious, whoever held his finger in the smoke of the kitchen-pot, immediately smelt all the dishes that were cooking on every hearth in the city--this, you see, was something quite different from the rose.
Now the Princess happened to walk that way; and when she heard the tune, she stood quite still, and seemed pleased; for she could play "Lieber Augustine"; it was the only piece she knew; and she played it with one finger.
"Why there is my piece," said the Princess. "That swineherd must certainly have been well educated! Go in and ask him the price of the instrument."
So one of the court-ladies must run in; however, she drew on wooden slippers first.
"What will you take for the kitchen-pot?" said the lady.
"I will have ten kisses from the Princess," said the swineherd.
"Yes, indeed!" said the lady.
"I cannot sell it for less," rejoined the swineherd.
"He is an impudent fellow!" said the Princess, and she walked on; but when she had gone a little way, the bells tinkled so prettily
"Ach! du lieber Augustin,
Alles ist weg, weg, weg!"
Alles ist weg, weg, weg!"
"Stay," said the Princess. "Ask him if he will have ten kisses from the ladies of my court."
"No, thank you!" said the swineherd. "Ten kisses from the Princess, or I keep the kitchen-pot myself."
"That must not be, either!" said the Princess. "But do you all stand before me that no one may see us."
And the court-ladies placed themselves in front of her, and spread out their dresses--the swineherd got ten kisses, and the Princess--the kitchen-pot.
That was delightful! The pot was boiling the whole evening, and the whole of the following day. They knew perfectly well what was cooking at every fire throughout the city, from the chamberlain's to the cobbler's; the court-ladies danced and clapped their hands.
"We know who has soup, and who has pancakes for dinner to-day, who has cutlets, and who has eggs. How interesting!"
"Yes, but keep my secret, for I am an Emperor's daughter."
The swineherd--that is to say--the Prince, for no one knew that he was other than an ill-favored swineherd, let not a day pass without working at something; he at last constructed a rattle, which, when it was swung round, played all the waltzes and jig tunes, which have ever been heard since the creation of the world.
"Ah, that is superbe!" said the Princess when she passed by. "I have never heard prettier compositions! Go in and ask him the price of the instrument; but mind, he shall have no more kisses!"
"He will have a hundred kisses from the Princess!" said the lady who had been to ask.
"I think he is not in his right senses!" said the Princess, and walked on, but when she had gone a little way, she stopped again. "One must encourage art," said she, "I am the Emperor's daughter. Tell him he shall, as on yesterday, have ten kisses from me, and may take the rest from the ladies of the court."
"Oh--but we should not like that at all!" said they. "What are you muttering?" asked the Princess. "If I can kiss him, surely you can. Remember that you owe everything to me." So the ladies were obliged to go to him again.
"A hundred kisses from the Princess," said he, "or else let everyone keep his own!"
"Stand round!" said she; and all the ladies stood round her whilst the kissing was going on.
"What can be the reason for such a crowd close by the pigsty?" said the Emperor, who happened just then to step out on the balcony; he rubbed his eyes, and put on his spectacles. "They are the ladies of the court; I must go down and see what they are about!" So he pulled up his slippers at the heel, for he had trodden them down.
As soon as he had got into the court-yard, he moved very softly, and the ladies were so much engrossed with counting the kisses, that all might go on fairly, that they did not perceive the Emperor. He rose on his tiptoes.
"What is all this?" said he, when he saw what was going on, and he boxed the Princess's ears with his slipper, just as the swineherd was taking the eighty-sixth kiss.
"March out!" said the Emperor, for he was very angry; and both Princess and swineherd were thrust out of the city.
The Princess now stood and wept, the swineherd scolded, and the rain poured down.
"Alas! Unhappy creature that I am!" said the Princess. "If I had but married the handsome young Prince! Ah! how unfortunate I am!"
And the swineherd went behind a tree, washed the black and brown color from his face, threw off his dirty clothes, and stepped forth in his princely robes; he looked so noble that the Princess could not help bowing before him.
"I am come to despise thee," said he. "Thou would'st not have an honorable Prince! Thou could'st not prize the rose and the nightingale, but thou wast ready to kiss the swineherd for the sake of a trumpery plaything. Thou art rightly served."
He then went back to his own little kingdom, and shut the door of his palace in her face. Now she might well sing,
"Ach! du lieber Augustin,
Alles ist weg, weg, weg!"
Alles ist weg, weg, weg!"
Er was eens een arme prins. Zijn koninkrijkje was maar heel klein, maar nog altijd groot genoeg om te gaan trouwen, en trouwen, dat wilde hij. Het was natuurlijk wel een beetje brutaal van hem dat hij tegen de dochter van de keizer durfde zeggen: 'Wil je me hebben?' Maar dat durfde hij best, want zijn naam was wijd en zijd befaamd. Er waren honderden prinsessen die dolblij zouden zijn geweest, maar laten we eens kijken of zij dat ook was. Moet je horen:
Op het graf van de vader van de prins groeide een rozenstruik, o zo'n mooie rozenstruik. Hij bloeide maar eens in de vijfjaar en dan had hij maar één bloem, maar dat was een roos die zo zoet geurde dat je, als je eraan rook, al je zorgen en muizenissen vergat. De prins had ook nog een nachtegaal, die kon zingen alsof hij alle mooie melodieën in zijn keeltje had. Die roos en die nachtegaal zou de prinses krijgen en daarom werden ze allebei in zilveren etuis gestopt en naar haar toe gestuurd.
De keizer liet ze voor zich neerzetten in de grote zaal, waar de prinses met haar hofdames visite speelde. Ze deden nooit iets anders en toen ze de grote etuis met de cadeautjes zag, klapte ze in haar handen van plezier.
'Als het eens een poesje was!' zei ze -maar toen kwam die mooie roos te voorschijn.
'O, wat is die beeldig gemaakt!' zeiden alle hofdames.
'Die is meer dan beeldig,' zei de keizer. 'Die is fraai!'
Maar toen de prinses eraan voelde, ging ze bijna huilen.
'Jakkes, paps!' zei ze. 'Het is geen namaak, het is een echte!' 'Jakkes,' zeiden alle hofdames, 'het is een echte!'
'Laten we nou eerst eens kijken wat er in het tweede etui zit, vóór we boos worden,' vond de keizer. Toen kwam de nachtegaal te voorschijn en die zong zo schitterend dat je er niet meteen iets lelijks van kon zeggen. 'Superbe, charmant!' zeiden alle hofdames, want die praatten allemaal Frans, de een nog slechter dan de ander. 'Wat doet die vogel me toch aan de speeldoos van Hare Majesteit de Keizerin zaliger denken,' zei een oude hoveling. 'Ach, precies dezelfde klank, precies dezelfde voordracht!'
'Ja,' zei de keizer en hij huilde als een kind.
'Hij zal toch niet echt zijn?' zei de prinses. 'Ja, het is een echte vogel,' zeiden degenen die hem gebracht hadden. 'Laat die vogel dan maar vliegen,' zei de prinses en ze wilde onder geen beding toestaan dat de prins kwam. Maar hij liet zich niet zo snel van de wijs brengen, maakte zijn gezicht donkerbruin, trok zijn pet diep over zijn ogen en klopte aan.
'Goedendag, keizer,' zei hij. 'Kan ik niet hier in het paleis komen werken?' 'Jawel,' zei de keizer, 'ik heb iemand nodig om de varkens te hoeden, want daar hebben we er zoveel van.' Dus werd de prins tot keizerlijke varkenshoeder benoemd. Hij kreeg een armzalig 'kamertje bij het varkenskot en daar moest hij blijven. Maar hij zat de hele dag te knutselen en toen het avond was, had hij een beeldig pannetje gemaakt met belletjes eromheen en zodra de pan kookte, speelden die met leuk geklingel de oude melodie:
'Ach, mijn lieve Augustijn, alles is weg, weg, weg.'
Maar het allerkunstigste was wel datje, als je je vinger in de damp van de pan hield, meteen kon ruiken wat voor eten er op ieder fornuis in de stad werd gekookt; dat was andere koek dan een roos. Toen kwam de prinses met al haar hofdames aanwandelen en toen ze het wijsje hoorde, bleef ze heel glunder staan kijken, want zij kon ook 'Ach, mijn lieve Augustijn' spelen. Het was het enige wijsje dat ze kende, maar ze speelde het met één vinger.
'Dat is dat liedje dat ik ken,' zei ze. 'Dan moet het een ontwikkelde varkenshoeder zijn. Luister, ga hem eens vragen wat dat instrument kost.' Dus moest een van de hofdames naar binnen, maar ze trok eerst klompen aan. 'Wat vraag je voor die pan?' vroeg de hofdame.
'Tien kussen van de prinses,' zei de varkenshoeder.
'God bewaar me,' zei de hofdame. 'Voor minder doe ik het niet,' zei de varkenshoeder.
'Wat ondeugend!' zei de prinses en liep meteen door - maar toen ze een klein eindje verder was, klonken de belletjes zo aardig:
'Ach, mijn lieve Augustijn, alles is weg, weg, weg.'
'Weet je wat,' zei de prinses. 'Vraag hem of hij het voor tien kussen van mijn hofdames doet.'
'Nee, dank je,' zei de varkenshoeder. 'Tien kussen van de prinses of ik houd het pannetje.'
'Wat vervelend nou toch!' zei de prinses. 'Maar dan moeten jullie ervoor gaan staan, dat niemand het ziet.' De hofdames gingen voor haar staan en spreidden hun rokken uit, en toen kreeg de varkenshoeder de tien kussen en de prinses het pannetje. Wat een pret was dat! De hele avond en de hele dag moest de pan staan koken. Er was geen fornuis in de hele stad, van de kamerheer tot de schoenmaker, of ze wisten wat erop werd gekookt. De hofdames dansten en klapten in hun handen. 'Wij weten wie er vruchtensoep en pannenkoeken eet, wij weten wie er pap en karbonade eet, wat is dat interessant!' 'Maar wel mondje dicht, hoor, want ik ben de dochter van de keizer.' 'God beware me!' zeiden ze allemaal. De varkenshoeder, dat wil zeggen, de prins, maar ze wisten niet beter of het was een echte varkenshoeder, liet geen dag voorbijgaan zonder iets te knutselen en deze keer maakte hij een ratel. Als je die ronddraaide, hoorde je alle walsen, galops en polka's die sinds de schepping van de wereld zijn gespeeld. 'Maar dat is superbe!' zei de prinses toen ze voorbijkwam. 'Ik heb nog nooit zo'n mooie compositie gehoord. Luister, ga hem eens vragen wat dat instrument kost, maar kussen doe ik niet.' 'Hij wil er honderd kussen van de prinses voor hebben,' zei de hofdame die het was gaan vragen.
'Ik geloof dat hij gek is,' zei de prinses en liep door, maar toen ze een klein eindje verder was, bleef ze staan: 'Je moet de kunst steunen,' zei ze, 'ik ben de dochter van de keizer. Zeg hem dat hij tien kussen kan krijgen, net als gisteren; de rest mag hij bij mijn hofdames halen.' 'Maar dat doen we liever niet!' zeiden de hofdames.
'Nonsens!' zei de prinses. 'Als ik hem kan kussen, kunnen jullie het ook wel. Onthoudt goed dat ik jullie kost en inwoning geef,' en toen moest de hofdame weer naar hem toe.
'Honderd kussen van de prinses,' zei hij, 'of ieder houdt het zijne.' 'Ga ervoor staan,' zei de prinses en toen gingen alle hofdames ervoor staan en hij kuste haar.
'Wat zou dat toch voor een oploopje zijn bij de varkensstal?' zei de keizer, die op zijn balkon stond. Hij wreef in zijn ogen en zette zijn bril op. 'De hofdames voeren iets in hun schild. Daar moet ik bij zijn!' - En toen trok hij zijn pantoffels van achteren omhoog, want eigenlijk waren het schoenen waarvan hij de achterkant plat had getrapt. Gossie, wat liep hij hard! Zodra hij op de binnenplaats was, begon hij heel zachtjes te lopen en de hofdames hadden zoveel te stellen met kussen tellen, omdat het er eerlijk aan toe moest gaan, dat ze de keizer helemaal niet aan hoorden komen. Hij ging op zijn tenen staan. 'Wat krijgen we nou?' zei hij toen hij zag dat ze zoenden, en toen sloeg hij ze met zijn pantoffel op hun kop, net toen de varkenshoeder zijn zesentachtigste kus kreeg. 'Heraus!' zei de keizer, want hij was boos en de prinses en de varkenshoeder werden allebei uit zijn keizerrijk gezet.
Daar stond ze nu te huilen, de varkenshoeder mopperde en het regende dat het goot.
'O, wat ben ik toch een trut!' zei de prinses. 'Had ik die knappe prins maar genomen. O, wat ben ik ongelukkig.' De varkenshoeder ging achter een boom staan, haalde al het bruin van zijn gezicht,
trok zijn vieze kleren uit en stapte toen in zijn prinsenpak te voorschijn, zo prachtig dat de prinses vanzelf een buiging maakte.
'Ik ben je gaan minachten, weetje,' zei hij. 'Een eerlijke prins wou je niet. Je begreep niets van de roos en de nachtegaal, maar de varkenshoeder kuste je voor een speelwerkje. Bekijk het maar!' Hij ging zijn koninkrijk binnen, deed de deur dicht en de grendel ervoor, dan kon zij buiten blijven staan zingen:
'Ach, mijn lieve Augustijn, alles is weg, weg, weg!'